Grondlegger van omdenken en auteur
Vijf vragen aan Berthold Gunster
Denken in mogelijkheden in plaats van in problemen. Dat betekent ‘omdenken’. De grondlegger hiervan is Berthold Gunster, vader van drie zonen. Uit eigen ervaring weet hij dat ziekte ook nieuwe mogelijkheden biedt. “Dankzij mijn ziekte heb ik me als kind altijd geliefd gevoeld.”
1. Wat is de kracht van omdenken?
“Met omdenken kijk je anders naar een situatie. De energie die je stopt in een probleem, kun je beter gebruiken om nieuwe mogelijkheden te ontdekken. Als er een probleem is, is meestal de eerste reactie: dit moet zo snel mogelijk verdwijnen. Maar dat kan lang niet altijd; problemen zijn vaak niet meteen oplosbaar. Door vast te blijven houden aan het idee dat jij dit probleem moet oplossen, creëer je je eigen ongeluk. Het gaat je namelijk niet lukken.”
2. Wat moet je dan wel doen?
“Erken de feiten. Acceptatie dat iets nou eenmaal zo is, is al een eerste stap. Kijk dan wat er nog wel is. En wat er vaak zelfs bij gekomen is. Van ‘ja, maar’ naar ‘ja, en’. Ziekte bijvoorbeeld kan mensen nader tot elkaar brengen. Ik weet dat uit eigen ervaring. Ik heb als jong kind een ernstige schedelbasisfractuur gehad. Toen heb ik zelf ervaren hoe een gemeenschap om me heen is gaan staan. Vanaf dat moment heb ik me altijd geliefd gevoeld.”
3. Is omdenken te leren?
“Feiten erkennen en daarmee soms je pijn onder ogen zien, is niet altijd makkelijk. Ik ken een verhaal van een moeder van een doodgeboren kindje. Een dramatische ervaring die haar maar bleef achtervolgen. Ze bleef maar denken: waarom is mij dit overkomen? Er kwam geen wijze les, hoe hard ze ook probeerde de situatie anders te bekijken. Totdat iemand die hetzelfde had meegemaakt tegen haar zei: ‘Dit is zó erg, dit gaat nooit over.’ Paradoxaal genoeg begon bij haar toen het omdenken. Het gevoel mocht er zijn, het had toen een plek. Pijn is een spiegel van een verloren liefde. Sta jezelf toe om de pijn te voelen.”
4. Kun je je kind ook leren omdenken?
“Een kind kan uit zichzelf al heel goed omdenken. Als ouder moet je je eerder afvragen: ik vind dit een probleem, maar ziet mijn kind dat ook zo? Kinderen zien meestal ergens de humor wel van in. Dat zouden volwassenen ook meer moeten doen.”
5. Wat is uw advies voor ouders van een ziek of zorgintensief kind?
“Ga niet tegen jezelf zeggen dat je er iets moois van moet maken. Je houdt jezelf daarmee voor de gek. Geniet ervan dat anderen voor jou en je kind zorgen, wees dankbaar. Essentiële zaken onderscheiden zich vanzelf van bijzaken. Dat ervaren is heel troostrijk.”